Wanneer je op zoek bent naar het vrouwelijke in sprookjes dan is dit een verrijkend boek.  De auteur selecteerde uit de Russische sprookjes zoveel mogelijk die sprookjes waarin de rol van Vrouwe Sofia het duidelijks naar voren komt.  Waarom Sofia? Zij vertegenwoordigt een vrouwelijke kracht die tot nu toe vaak buitenbeeld gebleven is. In Bulgarije werd de hoofdstad naar haar vernoemd.  In Istanbul werd de grootste kerk aan haar gewijd: de Aya Sofia (heilige wijsheid). Wij in het westen kennen vaak wel gebouwen die naar Maria, Martha of Magdalena zijn vernoemd. Sofia komt bij ons minder voor.  Als je de sprookjes leest dan ga je begrijpen dat deze Sofia iets vertegenwoordigt dat met de toekomst samenhangt. Vrouwe verwijst niet naar het fysiek vrouwelijke.  Het gaat over een kwaliteit die menselijk is en boven het fysiek  vrouwelijke of manlijke uitgaat. Een toekomstige kwaliteit die ieder die de weg van ontwikkeling inslaat tegen kan komen, zeker in de 21e eeuw met al onze twisten.        In de naam van de Aya Sofia – de heilige wijsheid ligt de verwijzing  naar haar helende wijsheid al besloten.

Net als in de sprookjes van Grimm vind je in de Russische sprookjes beelden van de avonturen, gebeurtenissen en daden aanwijzingen die een licht werpen op je eigen levensweg. Soms laten ze  wetmatigheden in ontwikkelingen zien en begrijp je situaties ineens beter.
In deze Russische sprookjes komen wezens voor die ons in het begin vreemd zijn. Zij komen niet in onze cultuur voor en zijn voor ons raadselachtig. Wie is die vrouw Baba Jaga, die zich voortbeweegt in een vijzel die ze aandrijft met een stamper en waarom veegt ze haar sporen uit met haar bezem? Waarom hangt Kostsjei de Onsterfelijke aan de wand  in dat kleine kamertje? En waarom is die Iwan altijd de domoor die niet naar goed bedoelde raad luistert?
De Russische beelden zijn voor ons soms vreemd waardoor het fijn is om de verklarende teksten van Alice Woutersen na het sprookje te lezen. Ze behandelt het hele sprookje waardoor bepaalde aspecten nu pas voor je naar voren komen. Samenhang en de zin van gebeurtenissen worden nu duidelijker. De auteur geeft bovendien in aparte hoofdstukken, die zij Intermezzo heeft genoemd,  uitleg vanuit antroposofisch perspectief. Het is prettig dat dit los staat van de uitleg van de sprookjes. Hier gaat zij dieper op bepaalde thema’s in zoals ‘mannen en vrouwen in het sprookje’, ‘inwijdingen’, ‘Sofietje of de wijsheid over het mens-zijn’. Aan het eind van het boek vind je zes aanvullingen ook hier weer toelichtingen, alleen nu in een ruime kader, op thema’s . Om een idee te geven wat er aan de orde komt: Isis; mannelijke en vrouwelijke kwaliteit in sprookjes; mensbeeld; getallen; Pasen; de Sterre der Zee.

Het boek begint met een voorwoord waarin de auteur haar motivatie verteld waarom nu juist Russische sprookjes. Daarna is er een gedegen inleiding zodat de lezer weet in welke context Russische legendes, mythes en sprookjes zijn ontstaan.  Bij ieder sprookje staat een zwart-wit tekening van Lilian van de Stap. De sprookjes die in het boek staan zijn: de Speelman; Wassillisa en de pop; Baba Jaga en Tsjoefil-Filioesjka; Wanja en Siwka Burka; Iwan Tsarewitsj, de vuurvogel en de grijze wolf; de vuurvogel en Wassilissa Tsarewna; de jonge held en het Water des Levens; Finist, de  valk met de heldere blik en de bonte veren; Maria Morewna.

Het zijn sprookjes die echt geschikt zijn om te lezen als het buiten regent, als je door ziekte rustig aan moet doen en tijdens koude winterdagen. Wat verwarmt er meer dan de moed die de helden en heldinnen opbrengen om situaties te doorstaan en zich niet laten ontmoedigen door tegenslagen. Het boek is een aanwinst voor de plank in de kast bij de sprookjesboeken.

Wijsheid in Russische sprookjes en Vrouwe Sofia
auteur: Alice Woutersen-Van Weerden
illustraties: Lilian van der Stap
1e druk | gebonden | 256 pagina’s |€24,50 | ISBN: 9789491748172

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *